|
|
|
Çocuklar ve Yemek |
Bu konuda tek bir neden söz konusu değildir. Problem,
sıklıkla sütten kesilme döneminde başlar. Aslında yemek
yeme sorunu diğer davranış sorunlarıyla birbirine
bağlıdır. Çocuğun olay yaratma, dikkatleri üzerine çekme
ve kendini önemli hissetme isteğiyle, 9 ayla 3 yaş
arasında normal olan olumsuz tutum ve direnci önde gelen
faktörler arasındadır. Bütün bunlar, iradesinin dışında
ona zorla bir şeyler kabul ettirmeyi güçleştirir.
En yaygın başarısız yöntemlerden biri; zorla yemek yeme
girişimleridir. Sevmediği yemeği yemesi için ya da yeterli
derecede yediği halde, tabağını sıyırması için zorlanan
çocukta yemeğe karşı olumsuz bir tutum meydana getirilir.
Bu olumsuzluğun temelinde, “istenmeyen bir şeyin zorla
yaptırılması” yatmaktadır. Çocuğu yemek yemesi için
zorlamak, ister istemez onda tam tersi bir tepkiye yol
açar. Çocuk, yemek yemeyi reddettiğinde, zorlamak ne kadar
büyük bir olay haline gelirse çocuk da yemeği o kadar
şiddetle reddeder.
İştahsızlığın kişiden kişiye değişmesidir. Bazı çocukların
yetişkinlerde olduğu gibi; iştahları az olur. Fakat bu
durum onların ortalama ağırlığın altında olacakları
anlamına gelmez. Çocuğun iştahının az olması sonucu, anne
ve babalar onu yemeğe zorlar; o da reddeder. Bunun
üzerine, anne ve baba daha da ileri giderek, yemeğe
zorlama, yalvarma, kandırma, ceza ile tehdit etme ya da
cezalandırma yoluna başvurarak yemek zamanı hoş olmayan
birçok şeye sebep olabilirler. Bütün bu davranışlar,
çocuğu yemeğe karşı olumsuz bir şekilde şartlandırır.
Böylelikle yiyecek ve yemek zamanı ile hoşnutsuzluk
arasında kurulan çağrışım zamanla gerçekten iştahın
azalmasına sebep olabilir. Çocuklarda zaman kavramının
yerleşmemesi sebebiyle, en küçük bir aceleye ihtiyaç
duymazlar ve annelerinin bulaşık yıkadıktan sonra başka
işlere geçmekte niçin acele ettiklerini anlayamazlar.
- Yemek zamanı olanak varsa, neşeli ve hoş bir ortam
yaratılmalı.
- Zaman zaman şayet çocuk isterse, yalnız başına yemek
yemesine izin verilmeli. Çocuk yemek yemeyi bazen yalnız,
bazen de yardımla ister. Yalnız yemesi için fırsat
verilmeli (küçük ve derin tas, küçük kaşık, yeterli
yükseklikte masa ve sandalye).
- Çocuk 4 yaşında aile bireyleriyle birlikte yemeğe
başlamalıdır. Çocuk ailesiyle birlikte yediğinde, kendini
denetleme olanağı bulur. Bu yetişkinlerin yemek yeme
davranışlarını taklit edebilme fırsatını ve uyulması
gereken görgü kurallarını öğreneceğinden bazı yanlış yemek
yeme eğilimleri alışkanlık haline gelmeden
değiştirilebilir. Ailesi ile birlikte yemek yemek, çocuğa
ailenin bir üyesi olduğu duygusunu verir.
- Yemeğe oturduğu zaman çocuğun yorgun olmamasına ve yemek
saatinden önce sürtüşmelerden kaçınmaya dikkat
edilmelidir.
- Elden geldiğince her öğünde onun sevdiği yiyeceklerden
biri bulundurulmalıdır.
- Yemek öncesi temizlik, çocuğun yemeğe psikolojik açıdan
hazırlanması bakımından önem taşır. Çocuğun yemeğe
oturmadan önce, temiz el, yüz, elbise ve iyi taranmış saç
gibi hazırlıklarına önem verilmelidir. Psikolojik olarak
hazırlık, çocuğun zihinsel bakımdan yemeğe hazırlıklı
olmasıdır. Bu hazırlık, çocuğun yemek yeme isteğini
uyandırır. Herşeyden önce çocuk, gergin olmayan rahat bir
durumda olmalıdır.
- Yiyecekleri çekici bir şekilde sunmak gerekir. Parlak
renkli bir tabak veya masa örtüsü gibi çocuğun hoşlandığı
şeylerin kullanılması, yemeği zevkle yemesini
sağlayabilir.
- Yemek yemekte zorluk çıkaran bir çocuğa uygulanacak en
iyi yöntem, çocuk yemediği zaman ona ilgi göstermemektir.
- Yemek çocuğa, yeme tavrı içinde verilmeli ve anne
çocuğun ne yediğiyle ilgilenmemelidir.
- Tabağa en ufak bir endişeli ifadeyle bakılmamalı, hiçbir
gözlemde bulunulmamalı, yese de yemese de hiç kimsenin
kendisiyle ilgilenmediği izlenimi bırakılmalıdır.
- Ona yemek yemediği zaman huysuz olduğu söylenmemeli ve
öfkeyle bakılmamalıdır. Eğer yemeği bırakırsa, bu
görmezlikten gelinmelidir. Fakat yemeği yemediği zaman
öğünler arasında birşey verilmemelidir. Isterse yemeği
olduğu gibi tabağında bırakabilir, ama kendisine
kesinlikle başka birşey verilmemelidir.
- Yemek yemede güçlük çıktığında, annenin veya babanın en
uygun davranışı; “Hepsini yemek zorunda değilsin, şimdi aç
değilsen bir sonraki yemekte yersin.” olmalıdır. Böylece
çocuk direnmekten vazgeçer.
- Çocukların hiçbir yiyeceğe tutkun, aşırı düşkün
olmalarına izin verilmemelidir.
- Süt içmek istemeyen bir çocuk, eğer sütü bardağa
kendisinin koymasına izin verilirse, çok miktarda süt
içebilir.
- Yemek reddi kimi zaman daha derin bir psikolojik
bozukluk nedeni olabilir. Bu durumda uzman yardımı
gerekebilir. |
sosyalhizmetuzmani.org © Bütün hakları saklıdır. |